Điêu khắc gia Phạm Văn Hạng đã có những lời tâm sự thế này trên trang cá nhân của ông, sau khi đã hoàn thành tác phẩm về "hai nhà khởi nguyên chữ Việt":
"Suy tôn công nghiệp hai nhà khởi nguyên chữ Việt... Kính trọng
những tấm lòng văn hóa chân chính... tượng hai ngài đã đúc đồng xong ngay trong
quê hương Thanh Chiêm..."
Bài viết: "Francisco De
Pina, Alexandre De Rhodes và chữ quốc ngữ".
Thế là rõ ràng: Pina có công đầu trong việc sáng chế chữ quốc ngữ và
Alexandre de Rhodes là người hoàn thiện chữ quốc ngữ và xuất bản từ điển và
sách giáo lý bằng quốc ngữ... (Dinh trấn
Quảng Nam với sự sáng tạo chữ quốc ngữ).
Alexandre de Rhodes sinh ngày 15 tháng 3 năm 1591 trong một gia đình gốc
Do Thái tại thành phố Avignon của Pháp, gia nhập Dòng Tên tại Roma vào ngày 24
tháng 4 năm 1612 và cung hiến đời mình cho công việc truyền giáo. Ông đến Đại
Việt vào năm 1619, đến Thăng Long vào năm 1620, nơi 4 năm về trước một phái bộ
truyền giáo đã được thành lập. Sau những biến cố tù đầy và bị chúa Nguyễn Phúc
Lan kết án tử hình. Án tử hình chuyển thành án lưu đày và ông trở về Roma vào
năm 1649, xin Tòa Thánh tài trợ cho hoạt động truyền giáo ở Đại Việt. Lời thỉnh
cầu của ông đã đưa tới việc thành lập phái bộ truyền giáo hải ngoại ở Paris (Hội
Thừa sai Paris) vào năm 1659.
Sau đó, Alexandre de Rhodes lại
được bề trên phái sang Iran và từ trần ngày 5 tháng 11 năm 1660 tại Isfahan
(Iran).
